Energielabel

Verduurzamen van de woning is wel degelijk rendabel

Geschreven door Joost Grijsen – op 25 augustus 2020

Is woningverduurzaming wel rendabel? Die vraag vliegt om onze oren na de publicatie van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Niet omdat het PBL stelt dat het verduurzamen van je woning onrendabel zou zijn, maar omdat deze stelling wordt ingenomen door veel media.

Hoe rendabel is woningverduurzaming eigenlijk?


Waarom het rapport over woningverduurzaming zo veel los maakte

Stel: er blijkt uit recent onderzoek dat appels slecht zijn voor je gezondheid, terwijl het Voedingscentrum jarenlang heeft aangegeven dat appels juist gezond zijn. Het onderzoek wordt verspreid met als kop: fruit blijkt minder gezond dan gedacht. Wat zal de eerste publieksreactie zijn? Precies. Geen fruit meer eten. Terwijl dat niet de bedoeling was van het onderzoek.


Wat stond er in het rapport over woningverduurzaming?

Allereerst duiken we kort in het rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) over Nul op de Meter-woningen (NoM) woonlastenneutraal realiseren.

  • Het PBL heeft getest of de stap naar energieneutraal/NoM gemaakt kan worden zónder extra maandlasten voor de bewoner. Woonlastenneutraliteit wordt in het Klimaatakkoord als noodzakelijke voorwaarde voor de energietransitie gezien.

  • In hoofdlijnen werd er gekeken in hoeverre de energetische verbetering van een ‘standaardwoning’ rendabel is voor de woningeigenaar. Het gaat dan over een rijwoning van 110 vierkante meter met energielabel G, D of B die omschakelt naar een  energieneutraal/Nul-op-de-Meter (NoM)-woning.

  • Er is gerekend met verduurzamingsstrategieën waarin de woning volledig gasloos verwarmd wordt én energie wordt opgewekt middels zonnepanelen.

  • Conclusie: met een gemiddeld energieverbruik (afhankelijk van woonsituatie) is het energieneutraal/NoM maken van een woning met energielabel G, D of B, niet rendabel. In veel situaties is het moeilijk om zo’n forse investering terug te verdienen.

  • Daardoor kunnen veel huishoudens op dit moment niet kiezen voor energieneutraal/NoM met externe financiering, zónder de totale woonlasten te verhogen (niet woonlastenneutraal).

Wat betekent woonlastenneutraliteit?

Stel: de energierekening is momenteel €100 p/m en je plaatst energiebesparende maatregelen met externe financiering (dus geen spaargeld). Dan mag de aflossing per maand (inclusief rente) hiervoor niet hoger zijn dan de originele €100 p/m die de woningeigenaar al betaalde voor de verduurzaming. Neutraliteit betekent hier dat de woningeigenaar geen verschil merkt in de portemonnee.


Wat is het verschil tussen woningverduurzaming, Nul op de Meter, energieneutraal en aardgasvrij?

Zoals in het voorbeeld met de appel: een appel is fruit, maar niet al het fruit is een appel. Dit werkt ook zo met woningverduurzaming. Nul op de Meter (NoM) en energieneutraal wonen vallen allebei onder woningverduurzaming, maar niet alle woningverduurzaming betekent energieneutraal en Nul op de Meter (NoM). Om verwarring te voorkomen zetten we alle termen op een rij.

  • Woningverduurzaming. Verduurzaming op zichzelf wordt omschreven als: duurzaam maken. Een nadeel van woningverduurzaming is dat het nog geen officieel Nederlands woord is. Over het algemeen verstaan we onder woningverduurzaming: het toepassen van energiebesparende of duurzame maatregelen aan de woning. Om hier een beeld bij te geven: woningverduurzaming gaat van radiatorfolie plakken tot een warmtepomp installeren.

  • Aardgasvrije woning. Dit is een woning die voor verwarmen, douchen en koken geen gebruik maakt van gas. In de hele woning is gas vervanger voor stroom, restwarmte of andere duurzame bronnen. Daarnaast zijn er in deze woning duurzame maatregelen toegepast om gas te kunnen vervangen, zoals een inductieplaat.

  • Bijna-energieneutrale woning (BENG). Dit is een woning die voldoende energie opwekt voor het gebouwgebonden energieverbruik. Dit energieverbruik is afhankelijk van hoe de woning is gebouwd en welke installaties aanwezig zijn. Denk hierbij aan installaties voor verwarming, warm water en ventilatie. Vanaf 2020 moeten alle nieuwbouwwoningen aan de BENG-voorwaarden voldoen.

  • Energieneutrale woning. Dit is een woning met geen (of weinig) energiekosten. Dit kan worden gerealiseerd door evenveel stroom op te wekken als te gebruiken. Anders dan bij een bijna-energieneutrale woning, wordt er ook voldoende stroom opgewekt om aan het persoonsgebonden energieverbruik te voldoen. Denk hierbij aan elektrische apparaten zoals een droger.

  • Nul op de Meter-woning (NoM). Dit is hetzelfde als een energieneutrale woning. Met een NoM-woning blijft er stroom van het net gehaald worden wanneer hier vraag naar is. Overige opgewekte stroom wordt juist teruggeleverd, waardoor er na een volledig jaar ‘nul op de meter’ staat.

  • Klimaatneutrale woning. Dit is een woning die alleen duurzame energie verbruikt. Dit kan uit eigen of externe bronnen. Deze woning heeft geen CO2-uitstoot, maar hoeft niet energieneutraal te zijn.

Waarom is het belangrijk om deze verschillen te benadrukken?

In de klimaatplannen van het kabinet staat dat we in 2050 allemaal aardgas vrij moeten wonen. Om dit in goede banen te leiden moet dit juist gecommuniceerd worden. Door verkeerde framing kan er weerstand ontstaan bij de bevolking. Daarom is het belangrijk aan te blijven geven dat woningverduurzaming WEL rendabel KAN zijn.


Bereken hoe rendabel woningverduurzaming is in jouw woonsituatie, door de kosten en baten per maatregel uit te rekenen.

Dit doe je door de Bespaarcheck in te vullen met postcode en een aantal vragen. Wil je een nauwkeurigere berekening? Laat dan een energie-adviseur langskomen voor een volledige woningopname.


Waarom wordt er gezegd dat isoleren niet rendabel is?

In het rapport van het PBL wordt niet gefocust op ‘alleen isoleren’. Hiermee wordt bedoeld: een labelsprong van G naar B door alleen isolatie aan te brengen.

PBL: Eigenaren-bewoners die woonachtig zijn in een woning met label G moeten zo’n €15.000 investeren om een ‘schilsprong’ tot label B te realiseren. De besparing op de energierekening weegt onder de huidige energieprijzen niet op tegen de stijgende woonlasten.

Echter heeft slechts 4,1% van de woningen een G-label (2007-2018 PBL), waardoor isolatie in de meeste woningen wél rendabel is, en niet standaard €15.000 kost.


Onze mening over het rapport woningverduurzaming

In onze ogen is het niet zo dat woningeigenaren moeten kiezen tussen: energieneutraal wonen met amper rendement op de investering OF helemaal niets doen. In de berekeningen zijn een hoop woningen niet vertegenwoordigd. Dat betekent dat woningverduurzaming niet per definitie niet rendabel is. Het debat wordt op dit moment gestuurd door mediakoppen die verkeerde bewoording gebruiken.

Waarom is dit erg? Het is belangrijk het maken van duurzame woonkeuzes te blijven stimuleren. Net als het Voedingscentrum niet zou willen dat er geen fruit meer wordt gegeten, wil De Energiebespaarders niet dat er een rem komt op het toepassen energiebesparende maatregelen.

Daarnaast tonen de onderzoeksuitkomsten aan dat de financiële instrumenten van de overheid niet voldoende zijn om alle woningen in de toekomst rendabel naar NoM te krijgen. Wij vinden het belangrijk dat de overheid inspringt. De overheid moet de onrendabele top financieren om aardgasvrij (of zelfs energieneutraal) wonen bereikbaar te maken voor iedereen.


Maak jezelf warmtepompready

Wanneer woningeigenaren niet klaar zijn om een flinke, onrendabele investering te doen, betekent het niet dat er geen kleinschalige rendabele maatregelen mogelijk zijn. Als we uiteindelijk allemaal van het gas af moeten in 2050, is het slim om juist nu goed voor te sorteren. Zo kun je bijvoorbeeld gaan voor optimale isolatie. Op deze manier maak je jezelf warmtepompready voor wanneer energieneutraal wonen wél rendabel wordt.

Doe vast de Bespaarcheck om te ontdekken welke maatregelen wél rendabel zijn bij jou thuis of vraag direct een gesprek met een energieadviseur aan om gedetailleerd advies te krijgen.